Al duizenden jaren wordt de olijfboom in de literatuur van landen rond de Middellandse Zee genoemd, zoals in Griekse mythologie en Tenach. Volgens de Griekse mythologie schonk Pallas Athene in haar wijsheid een olijfboom aan de stad Athene. Nog steeds staat er daarom een olijfboom op de Akropolis.

Olijfbomen hebben zich circa zesduizend jaar geleden verspreid vanuit Armenië naar Palestina en vandaar naar de gebieden rond het oostelijk deel van de Middellandse Zee. Rond 600 v.o.t. verspreidde de teelt van olijfbomen zich naar Griekenland, Italië, Noord-Afrika en andere mediterrane landen.
Rond 1200 v.o.t. brachten de Feniciërs de olijfboom naar Italië.

De oudste olijfbomen van Toscane

In de olijfgaarden onder Podere Santa Pia staan enkele monumentale bomen. In Semproniano staat een vergelijkbaar exemplaar, de Olivone di Fibbianello, waarvan de leeftijd geschat wordt op 1022 jaar (al geeft het bordje naast de boom 2000 jaar aan). De Fibbianello-olijfboom had oorspronkelijk een hoogte van meer dan 20 meter. Het zou volgens datzelfde bord de oudste olijfboom zijn van Toscane.
De Olivo della Strega is een prachtige olijfboom in Magliano in Toscana, in de tuin van de kerk van de Santissima Annunziata. Volgens sommigen is hij 3500 jaar oud en heeft zijn stam aan de basis een omtrek van negen meter. In de omgeving van Lucca staan de Pollinator-olijfboom en die van Trenta Zoccoli, misschien minder hoog dan de vorige, maar nog steeds een van de mooiste millenaria.

Olive trees with centuries-old roots, Podere Santa Pia, Castiglioncello Bandini, Cinigiano

Olijfolie wordt vooral bij de voedselbereiding gebruikt. In veel landen rond de Middellandse Zee is olijfolie al duizenden jaren van belang in verschillende toepassingen. Niet alleen als voedingsmiddel, het werd ook massaal gebruikt als brandstof voor verlichting door middel van olielampen [2].

Olijfolie

Olijfolie heeft een groene of gele kleur, in verschillende tinten. De kleur heeft niets te maken met de kwaliteit. Er zijn vele soorten olijfbomen en zij geven ieder hun specifieke olie. Vers geperste olie is doorgaans felgroen gekleurd.
Het hoofdbestanddeel van olijfolie wordt gevormd door vetten van onverzadigd oliezuur. Daarnaast bevat olijfolie vetten van palmitinezuur, een verzadigd vetzuur. Een rijpe olijf bevat 15-35% olie, afhankelijk van de soort, de bodemgesteldheid en de weersomstandigheden.[2]
Olijven worden meestal van november tot januari geoogst, afhankelijk van de soort olijven. Voor de betere olie worden de olijven vaak met de hand geplukt. Olijven die van de boom gevallen zijn, worden niet gebruikt, zij zijn te rijp. De moderne schudmachines, die de boom schudden waarna de vruchten vanzelf vallen, worden bij oudere olijfbomen niet gebruikt, daar zij de wortels zouden kunnen beschadigen.

 Frutti dell'ulivo Pisciottano [4]